Sen zimowy, zwany hibernacją tak naprawdę snem nie jest. Zwierzęta zapadają w zimowe odrętwienie, podczas którego prawdopodobnie nie mają żadnych snów, gdyż nie zdiagnozowano występowania fazy snu REM. Zimowe odrętwienie powstało na skutek przystosowywania się organizmów do warunków pogodowych, w których ciężko znaleźć pożywienie.
.
Wpływ snu zimowego na organizm
U organizmów zapadających w sen zimowy występuje znaczące spowolnienie funkcji życiowych oraz spadek temperatury ciała o nawet 30 stopni. Podczas bardzo głębokiego snu możliwe jest nawet osiągnięcie 0 stopni. Najczęściej temperatura ciała jest o 1 stopnień wyższa niż otoczenia. W przypadku niektórych zwierząt spadki nie są aż tak drastyczne, przykładem może być niedźwiedź. Dodatkowo u hibernujących organizmów przemiana materii jest co najmniej 20 krotnie mniejsza niż podczas normalnego funkcjonowania. Co ciekawe podczas odrętwienie nie funkcjonuje układ immunologiczny. Wszelkie bakterie oraz wirusy usuwane są z organizmu po powrocie do normalnego poziomu metabolizmu.
Aby przygotować się do hibernacji zwierzęta muszą magazynować energię. W przypadku chomików magazynowany jest pokarm w norze, w której zamierza przeczekać zimę. Inne ssaki jak np. świstak gromadzi tkankę tłuszczową, a w szczególności brunatną. Jest ona odpowiedzialna za szybkie podniesienie temperatury ciała, podgrzania krwi i w efekcie wybudzenia się ze snu. Drugim niezbędnym elementem jest odpowiednia nora, w której panuje niska, lecz stała temperatura.
.
Sen zimowy i letni
Sen zimowy zwykle zaczyna się w październiku, listopadzie a kończy w marcu lub kwietniu. Co ciekawe w przyrodzie występuje również zjawisko snu letniego, z którego korzystają m.in. niewielkie, bo 10 gramowe gryzonie smużkowate. W Polsce występują dwa jego przedstawiciele, a mianowicie smużka leśna i smużka stepowa, znajdujące się pod ścisłą ochroną.
Zwierzęta co pewien czas wybudzają się by sprawdzić co dzieje się w otoczeniu, oddać mocz i się pożywić. Wybudzanie trawa zwykle od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Należy pamiętać aby nigdy nie budzić zwierząt w śnie zimowym, gdyż na wybudzanie zużywają aż 75% zgromadzonej energii.
.
.
.
Do Polskich hibernatorów, czyli zwierząt przechodzących w sen zimowy możemy zaliczyć:
Niedźwiedź brunatny
Suseł
Jeż
Borsuk
Wiewiórka
Nietoperz
opracował Dawid Brandebura
