11 listopada to nie tylko Święto Niepodległości Polski
To również dzień św. Marcina, i to właśnie temu świętemu, a właściwie legendom o nim zawdzięczamy wyjątkowe kulinarne przysmaki.
Rogal Świętomarciński jest pewnie bardziej znanym przysmakiem związanym z tym świętym zwłaszcza, a przede wszystkim w Poznaniu i Wielkopolsce.
Współczesna tradycja wypiekania tych przepysznych rogali z nadzieniem z białego maku, rodzynek, orzechów i skórki pomarańczowej w Poznaniu znana jest już od ponad 100 lat. To za sprawą proboszcza parafii św. Marcina – ks. Jana Lewickiego, który apelował do wiernych, by uczynili coś dobrego dla potrzebujących i biednych jak czynił to patron ich parafii – Św. Marcin. Jeden z cukierników namówił właściciela cukierni i nawiązując do legendy:
O świętym Marcinie, którego biały koń zgubił podkowę, podczas odwiedzania wiernych. Podkowę tą znalazł lokalny cukiernik i na jej kształt uformował nadziane migdałami ciasto, które rozdawał potrzebującym. – rozpoczęto wypiek tych rogali w Poznaniu a z biegiem lat w większości wielkopolski. Jednak już w czasach pogańskich składano podczas jesiennego święta ofiary bogom z ciasta uformowanego w kształt bawolich rogów.
Rzemieślnicy zrzeszeni w Cechu Cukierników i Piekarzy w Poznaniu sprzedają w dniu św. Marcina średnio 250 ton tego wyrobu, natomiast w skali rocznej sprzedaż wynosi 500 ton, co stanowi 2.500.000 sztuk rogali.
.
Przepis na Rogale Świętomarcińskie (15 szt.)
- Masa makowa biała: 1,35 kg
- Mak biały: 25 dkg ( 1 szklanka)
- Okruchy biszkoptowe: 30 dkg (2 szklanki)
- Cukier: 1 szklanka
- Orzechy: 12 dkg
- Rodzynki: 12 dkg
- Margaryna: 40 dkg
- Esencja migdałowa: 10ml (1 aromat)
- Skórka pomarańczowa: 12 dkg
.
Ciasto
- Mąka pszenna 500: 4,5 szklanki
- Jaja: 2 szt.
- Drożdże: ½ kostki
- Cukier: ½ szklanki
- Mleko 3,2%: 1 szklanka (ciepłe)
- Olej: ½ szklanki
- Sól: 2 płaskie łyżeczki
- Margaryna francuska: 300g
.
Masa makowa:
Wypłukany mak zaparzamy i odstawiamy na około godzinę. Po tym czasie bardzo dokładnie odsączamy mak i przepuszczamy dwukrotnie przez maszynkę. Zmielony mak przekładamy do garnka, dodajemy cukier, margarynę i przesmażamy wszystkie składniki na niewielkim ogniu stale mieszając. Ważne by uważać, aby mak się nie przypalił. Następnie do ciepłej masy, dodajemy rodzynki, orzechy arachidowe oraz esencję migdałową i całość mieszamy. Gotowa masę przykrywamy i odstawiamy w chłodne miejsce do wystudzenia.
.
Ciasto:
Do przesianej mąki dodajemy rozpuszczone drożdże w mleku, cukier, jaja i sól. Składniki lekko mieszamy i wyrabiamy na jednolitą, sprężystą masę. Pod koniec wyrabiania dodajemy olej, łączymy z ciastem i jeszcze chwilę wyrabiamy. Nie może to trwać za długo, bo ciasto powinno zostać lekko lepiące i chłodne. Następnie należy uformować je w prostokąt, przykryć folią i schłodzić w lodówce. Schłodzone ciasto powinno się przełożyć na stolnicę i ponownie rozwałkować na prostokąt.
Margarynę trzeba rozsmarować równomierne na cieście w 2/3.części, a ciasto złożyć na 3 części. Dobrze jest skleić brzegi i rozwałkować ponownie używając jak najmniejszej ilości mąki do podsypywania. Złożyć tak jak poprzednio na 3 części, proces powtórzyć 3 razy. Po zakończeniu procesu ciasto włożyć do lodówki, na co najmniej 5-10 godzin. Przeciąć wzdłuż dłuższego boku na 2 części. Każdy powstały w ten sposób pasek pokroić na trójkąty.
Masę przełożyć do rękawa cukierniczego i wycisnąć nadzienie na ciasto. Następnie zwijamy rogaliki – najlepiej zacząć od podstawy.
Gotowe rogale rozkładamy na blaszce i zostawiamy do wyrośnięcia aż podwoją swoją objętość. W międzyczasie rozgrzewamy piekarnik do 180ºC. Wyrośnięte rogale smaujemy jajkiem rozrobionym z wodą (1:1) i pieczemy około 20 minut, aż się ładnie zarumienią. Ciepłe lukrujemy według uznania i posypujemy orzechami włoskimi.
Smacznego!
.
Św. Marcin – patron młynarzy i podróżników
Święty Marcin patron m.in. Francji, dzieci, hotelarzy, młynarzy, podróżników, właścicieli winnic. To za jego sprawą na naszych stołach w dzień św. Marcina możemy rozkoszować się gęsiną i rogalami. Czynił dobro pomagał biednym, rozdał majątek, pozostawił w legendach o sobie dobry smak w symbolach, my powinniśmy podtrzymywać pamięć o św. Marcinie, propagować tradycję pieczenia gęsi i wypiekania rogali.
.
Specjalnie dla portalu Smaki z Polski: Maciej Kasprzak.