Nagietek lekarski, paznokietki, miesięcznica, stulik – pierwsze wzmianki o tej roślinie pochodzą z XII wieku. Św. Hildegarda z Bingen stosowała wywar z nagietka na problemy żołądkowe, Szymon Syreniusz na kłopoty z oddychaniem i wątrobą.
Co ciekawe, liście tego ozdobnego zioła używane były w domach w dawnych czasach tak jak warzywa – do zup czy sosów. W medycynie ludowej wierzono natomiast, że zioło to posiada właściwości magiczne. Jego wysuszone płatki rozsypane pod łóżkiem czy włożone pod poduszkę w płóciennym woreczku przynosić miały piękne sny, a odpędzać koszmary. Noszone zaś w dzień w pomarańczowym woreczku na wysokości splotu słonecznego, korzystnie wpływały na odwagę noszącego, odganiały lęki i zwidy.
Już Was widzę, jak zbieracie ostatnie kwiaty nagietka i suszycie. Jeśli tak, to w temperaturze pokojowej najlepiej. Warto, bo to jedna z najbardziej wszechstronnych roślin leczniczych, dawniej doceniana w medycynie hinduskiej, arabskiej, greckiej.
.
.
Nagietek to kwiat liczący dni, jak sugeruje nazwa łacińska calendula od calendae – pierwsze dni miesiąca. Otwiera się o wschodzie i zamyka wieczorem, czyli – liczy dni. I to długo liczy nam te dni, bo aż do jesieni. To niezwykle trwała roślinka, ale niestety jednoroczna. Jej siewki za to są tak mocne, że można przerwane siewki wsadzać w inne miejsce i się przyjmą. Jedyne, czego nagietek nie lubi, to ziemi zbyt mocno nawożonej, duża ilość azotu powoduje, że energia idzie w zielone. Jeden z ulubionych kwiatów ogrodników, bo naturalny strażnik czystości innych roślin – wygania mszyce. Dla celów leczniczych wyhodowano odmiany o dużej ilości płatków: Promyk iRadio.
.
Nagietek – roślina immunostymulująca
Wyizolowane polisacharydy przejawiają działanie immunostymulujące, a saponiny przeciwstresowe, wzmacniające odporność organizmu na czynniki stresogenne natury psychicznej, takie jak depresje, niepowodzenia, lub fizyczne – zimno, brak tlenu, ciepło – zaburzające homeostazę.
M. E. Senderski: Zioła
.
Kwiaty nagietka wykazują więc jedno z najważniejszych działań dla człowieka – pomagają dojść do równowagi, która mogła zostać zaburzona wskutek, powiedzmy sobie – życia. Jak więc skorzystać z tego cudownego lekarstwa roślinnego? Kasia z Malinowych ogrodów podaje wam przepisy na wino i miód. Kupujcie więc susz kwiatowy w sklepach zielarskich albo zrywajcie jeszcze resztki swoich kwiatów i do dzieła.
.
.
Kto ma opryszczkę – dobra informacja!!
Opryszczka wargowa – kiedyś moje utrapienie. Najpierw ból na wardze, potem obrzęk i rozlewające się bolące pęcherze. To wirus herpes często decydował o moim wyglądzie. Nie jest on obojętny dla naszego zdrowia, to jedna z przyczyn zapalenia opon mózgowych u dzieci. I dobra wiadomość – wyciągi z kwiatów nagietka wykazują pozytywne działanie przeciwko wirusom herpes oraz niektórym wirusom grypy. Pomna swoich doświadczeń z czasów dzieciństwa, przygotowałam macerat alkoholowy z kwiatów nagietka, by mieć lekarstwo, na wypadek wybudzenia sięherpesa w moim organizmie. Wiadomo – ten potwór tylko śpi. Trzeba być przygotowanym na jego powrót – ewentualny oczywiście.
Do małego słoika nasyp sporo kwiatów nagietka i zalej wódką. Połóż w ciepłym miejscu, codziennie potrząsaj. Po 2 tygodniach zlej do ciemnej butelki lub trzymaj w ciemnym miejscu. Maceratu nagietkowego możesz użyć też do płukania gardła, oczywiście w rozcieńczeniu.
.
.
Nagietek w kuchni
Pozostałe płatki przesmażyłam z jabłkami i uzyskałam marmoladę nagietkową o lekko goryczkowym smaku, co mi bardzo odpowiada. Mojej wątrobie też. Zbyt szybko zrezygnowaliśmy ze smaków gorzkich, wszechobecnych w przyrodzie, na rzecz smaków słodkich, czasami o tym myślę i przeciwdziałam temu powszechnemu zjawisku, również u mnie.
Marmoladę zjadłam na śniadanie, wymieszaną z kaszą jaglaną. Z jedną uwagą chciałam się z Wami podzielić – suche kwiaty nagietka może lepiej zmielić (pulsacyjnie, żeby nie przegrzać), gdyż plączą się po języku. Poza tym, doskonałe.
.
Jeszcze kilka słów o leczniczych właściwościach
- działa przeciwzapalnie, grzybobójczo, bakteriobójczo,
- zawiera karotenoidy, czyli przyspiesza gojenie ran, można go łączyć z arniką i rumiankiem,
- stosowany wewnętrznie działa ochronnie, przeciwzapanie, przeciwwrzodowo – w celu wz,mocnienia działania można go połączyć z szałwią i dziurawcem,
- pobudza działanie wątroby,
- usuwa zbędne produkty przemiany materii poprzez zwiększenie ilości wydalanego moczu,
- działa immunostymulująco,
- karotenoid i inne węglowodory w przewodzie pokarmowym człowieka przekształcają się w wit. A i to właśnie powoduje silne działanie nagietka w leczeniu wewnętrznym śluzówek mięśni, oczu, dróg moczowych,
- do leczenia oparzeń, ran – wyciąg wodny z nagietka i dziurawca,
- zastosowanie w kuchni: dawniej barwiono masło, sery, młode liście można potraktować jako sałatę (zawierają wit. C i A), pokroić, skropić sokiem z cytryny i dorzucić do potrawy, płatki dorzucamy, gdzie się da.
.
Podobnie jak Kasia z Malinowych ogrodów, zakochałam się w nagietku i zamierzam posiać go duuużo na wiosnę. Taka mini plantacja nagietkowa. Napiszcie koniecznie o tym, jak wy wykorzystujecie to złoto-pomarańczowe zioło, czy rozwiewa wasze lęki i obawy? To dla was nowa wiadomość? Szyjecie pomarańczowy woreczek, czy macie inne sposoby na swoje niepokoje?
.
Małgorzata Kaczmarczyk
