Chyba każdy słyszał o mleku pasteryzowanym i UHT. Jednak czy wiemy, co to tak naprawdę znaczy? Czy jest to korzystne dla naszego zdrowia, czy też nie? I jaka jest między nimi różnica? Zapraszamy do lektury!
Mleko – napój cieszący się dużą popularnością, zwłaszcza wśród dzieci. Wspomaga prawidłowy rozwój kości i zębów oraz dostarcza niezbędnych składników mineralnych, których ilość różni się w zależności od rodzaju mleka.
Pasteryzować czy nie?
Na początek trochę historii. Pasteryzację zapoczątkował w XIX wieku Francuski chemik Ludwik Pasteur. Prowadził on eksperymenty nad wpływem wysokiej temperatury pod kątem utrwalenia produktu. Innymi słowy, pasteryzacja to obróbka cieplna mleka, która ma zapobiegać zakwaszeniu mleka oraz ma zniszczyć zarazki. Mleko jest podgrzewane do 100 stopni Celsjusza i podgrzewane przez około 1 minutę, lub też podgrzewane do 70-85 stopni Celsjusza przez 30 minut. Mleko pasteryzowane nie jest tak trwałe, jak mleko UHT – okres jego przydatności wynosi tylko kilka dni. Pasteryzacji poddawane są nie tylko produkty mleczne, ale również piwo, wino, mięso, wędliny, ale także przetwory owocowe.
Pasteryzowane mleko ma kilkudniowy termin ważności i należy przechowywać je w lodówce. Przeciwnicy pasteryzacji mają w zwyczaju mawiać, że „pasteryzowane mleko jest jedynie zupą pełną nieżywych bakterii”. Dodatkowo, pasteryzacja zabija specyficzny zapach i smak mleka oraz pozbawia mleko części wapnia. Dlatego też, podczas produkcji serów, dodaje się do niego chlorek wapnia, aby mleko było bardzie wyczuwalne. Ponadto, przez pasteryzację ilość witamin zawartych w mleku (takich, jak: A, C, b6 i B12) zostaje zmniejszona. Nie należy jednak zapominać, że gdyby nie pasteryzacja, mogłoby dochodzić do wielu zatruć pokarmowych, której zapewne chcielibyśmy uniknąć.
Od lat trwają spory odnośnie wyższości mleka UHT nad pasteryzowanym. Źródło: pixabay.com
UHT – co to znaczy?
Mleko UHT (z ang.: ultra high pasterisation), również powstaje podczas procesu obróbki cieplnej mleka, jednak temperatura ta jest znacznie wyższa, niż w przypadku pasteryzacji. Waha się ona w przedziale 130 – 150 stopni Celsjusza. Z punktu widzenia firm zajmujących się produkcją mleka, technologia ta jest korzystna pod względem finansowym, gdyż nie jest konieczne przetrzymywanie produktów w chłodniach, a dodatkowo mleko UHT szybko się nie psuje. Dodatkowo, konsumenci cieszyć się mogą długim okresem jego przydatności. Jednak z całą pewnością znajdzie się wielu przeciwników tego rodzaju mleka. Podczas obróbki traci ono większość drobnoustrojów – zarówno tych korzystnych, jak i niekorzystnych dla człowieka. Na pewno nie będziemy pić tego typu mleka ze względów zdrowotnych, gdyż posiada ono znacznie mniej witamin (w szczególności witaminy C i B12), niż mleko pasteryzowane. Można więc powiedzieć, że mleko UHT powstało, aby konsumenci mogli mieć możliwość zakupu mleka z długim terminem przydatności oraz dla producentów, aby obniżyć koszty produkcji.
Pić czy nie pić?
Istnieją teorie, mówiące, że jakikolwiek rodzaj mleka jest szkodliwy dla naszego zdrowia. Przeciwnicy podają tutaj argumenty mówiące o za dużej ilości białka, nadmiarze wapnia (w szczególności w mleku krowim), czy też o niskiej przyswajalności mleka krowiego przez dorosłego człowieka. Pamiętajmy, że co jakiś czas zmieniają się teorie dotyczące sposobów odżywiania się, więc nie dajmy się zwariować. Wszystko jest dla ludzi, oczywiście z zachowaniem zdrowego umiaru.
Anna Białka
