"Cała Polska czyta dzieciom"

Z hasłem Cała Polska czyta dzieciom spotkał się prawie każdy. Rzadko zastanawiamy się co to za akcja i jak funkcjonuje. Hasło kojarzy nam się z czytaniem. Na początek krótkie wyjaśnienie zaczerpnięte z fachowej literatury.

,,Cała Polska czyta dzieciom” – kampania społeczna, rozpoczęta w czerwcu 2001 przez Fundację „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom” (do roku 2005 działającą jako: Fundacja „ABCXXI – Program Zdrowia Emocjonalnego”), mająca na celu propagowanie codziennego czytania dzieciom jako skuteczną, tanią i przyjazną metodę wspomagania ich wszechstronnego rozwoju – psychicznego, umysłowego, społecznego i moralnego – oraz budowania zasobów wewnętrznych dziecka: kompetencji emocjonalnych i intelektualnych.Poprzez nadawanie spotów reklamowych w mediach i inne działania promocyjne, edukacyjne i organizacyjne, Fundacja przekonuje, że czytanie dziecku dla przyjemności – 20 minut dziennie. Codziennie! – jest mądrym sposobem spędzania czasu z dzieckiem i najlepszą inwestycją w jego przyszłość.’’

Co zrobić, aby dzieci, uczniowie lubili czytać?

Przeczytajmy krótka wypowiedź Ireny Koźmińskiej Inicjatorki kampanii społecznej „Cała Polska czyta dzieciom” założycielki i prezes Fundacji ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom, której misją jest wspieranie zdrowia psychicznego, umysłowego i moralnego dzieci i młodzieży poprzez działania oświatowe, edukacyjne, organizacyjne, promocyjne oraz lobbingowe”

,,Zanim dziecko zacznie mówić, musi się dobrze osłuchać z językiem. Ważne jest, by słyszało poprawny i bogaty język, a taki jest język literacki. Pod wpływem stymulacji językowej i emocjonalnej w mózgu niemowlęcia powstaje mnóstwo nowych połączeń nerwowych, które pozwalają mu coraz więcej rozumieć i wkrótce potem poprawnie mówić. Poza tym, jeśli codziennie z miłością czytamy dziecku, powstaje u niego mocne skojarzenie czytania z przyjemnością. To bardzo ważny etap wychowania czytelnika. (…)’’

A tak o zachęcaniu dzieci do czytania wypowiada się Prof.dr hab.Bronisław Roclawski twórca glottodydaktyki:

,,Do czytania książek należy dzieci umiejętnie zachęcić. Radość z czytania powinni dzieciom ukazać niemal od urodzenia rodzice, a od najmłodszej grupy przedszkolnej –nauczyciele. Czytanie jest ściśle związane ze sferą poznania świata. Bez rozbudzenia zainteresowania otaczającym światem, bez rozbudzenia myślenia o otaczającym świecie nie będzie sukcesu w realizacji żadnego programu, nawet tego najlepszego.’’

Złota lista książek

Fundacja opracowała Złotą listę książek , na które my nauczyciele, opiekunowie i rodzice powinniśmy zwrócić uwagę przy wyborze lektur dla dzieci. Lista jest dosyć obszerna i można się z nią zapoznać na stronie Fundacji. Oto niektóre wybrane przeze mnie z bogatej „Złotej listy”:

.
Wiek 0- 4 lata

Paulette Bourgeois, Brenda Clark – seria o Franklinie
Jan Brzechwa- Wiersze i bajki
Gilbert Delahaye- seria o Martynce
Dimiter Inkiow – Ja i moja siostra Klara
Czesław Janczarski -Miś Uszatek
Julian Tuwim –wiersze dla dzieci
Renata Piątkowska-Opowiadania z piaskownicy
Eliza Piotrowska-Bajka o drzewie

Wiek 4- 6 lat

Astrid Lindgren – seria o Pippi Pończoszance
Hugh Lofting -seria o Doktorze Dolittle
Kornel Makuszyński – Przygody Koziołka Matołka
Małgorzata Musierowicz -Znajomi z zerówki
Danuta Wawiłow -Wiersze
Wanda Chotomska –Pięciopsiaczki
Joanna Kulmowa-Kulmowa dzieciom
Asa Lind-Piaskowy wilk

Wiek 6- 8 lat

Joanna Papuzińska-Asiunia
W.Markowska, A. Milska Baśnie z dalekich wysp i lądów
Heather Amery -Mity greckie dla najmłodszych
Jan Brzechwa -Pchła Szachrajka, Szelmostwa Lisa Witalisa
Frances Hodgson Burnett -Mała księżniczka
Tove Jansson -seria o Muminkach
Astrid Lingren -Dzieci z Bullerbyn

Wiek 8- 10 lat

Edmund de Amicis -Serce
(w nowej wersji językowej z kolekcji „Cała Polska czyta dzieciom”)
Paweł Beręsewicz -Czy wojna jest dla dziewczyn?, Jak zakochałem Kaśkę Kwiatek
Frances Hodgson Burnett -Tajemniczy ogród
Iwona Chmielewska -Pamiętnik Blumki
Andrzej Grabowski -Zenek i mrówki

Lista oferuje lektury dla dzieci w każdym przedziale wiekowym, ja skupiłam się na przedziale od 0 do10 lat. Chciałabym krótko opisać wybrane przeze mnie lektury z każdego przedziału wiekowego.

Czesław Janczarski – „Miś Uszatek”

Może na początek ulubiona książeczka moich własnych dzieci, które bardzo były przywiązane do Misia Uszatka autorstwa Czesława Janczarskiego. Miś Uszatek to zbiór opowiadań o sympatycznym pluszowym misiu z oklapniętym uszkiem. Uszatek ma wielu przyjaciół takich jak min Zajączek, Prosiaczek, Króliczki czy piesek Kruczek. Opowiadania pokazują świat bezpieczny, ciepły i pełen pozytywnych uczuć. Przygody ,które przeżywają bohaterowie zawsze kończą się dobrze. Bo zwycięża przyjaźń. Książeczka ta wywołuje pozytywne mocje. Jest łatwa do zrozumienia dla małych dzieci.

Kornel Makuszyński – „Koziołek Matołek”

,,Przygody Koziołka Matołka to właściwie nie powieść, tylko komiks, składający się z szeregu obrazków, z których każdy podpisany jest rymowanym czterowierszem. Każdy z nich opowiada kolejny fragment historii. Twórcą rysunków jest Marian Walentynowicz (1896-1967), polski rysownik i pierwszy polski twórca komiksów. Zwykle jego nazwisko podaje się jako współautora Przygód Koziołka Matołka. Jest to opowieść o sympatycznym koziołku, który wyrusza do miasteczka Pacanów, w którym rzekomo podkuwa się kozy. Po drodze ma mnóstwo przygód, trafia do Ameryki, Afryki, Chin i nawet na Księżyc. W końcu udaje mu się odnaleźć Pacanów, a wtedy dowiaduje się, że nie podkuwa się w nim kóz, a jedynie pracuje tu rodzina kowali o nazwisku Koza (czyli „Kozy kują”). Koziołek pociesza się jednak szybko, bo tłumaczą mu, że kozy nie potrzebują podków. Przez jakiś czas Koziołek zostaje w Polsce i chodzi do szkoły. Potem wyrusza do Afryki na zaproszenie zwierząt. Znowu ma mnóstwo przygód, zostaje między innymi szejkiem Beduinów. Gdy nie ma go już tak długo, że w Polsce uznaje się go za zaginionego, odnajduje się w warszawskim sklepie zoologicznym, gdzie łowcy zwierząt usiłują go sprzedać jako rzadkie afrykańskie zwierzę. Uszczęśliwione odnalezieniem Koziołka polskie dzieci namawiają go, by już nigdzie z kraju nie wyjeżdżał, i Matołek daje im taką obietnicę.’’
Według książeczki powstało kilkadziesiąt odcinków serialu animowanego o przygodach sympatycznego koziołka.

Frances Hodgson Burnett – „Mała księżniczka„

,,Książka autorstwa Frances Hodgson Burnett pt.”Mała Księżniczka” to opowieść o dziewczynce, wychowanej w Indiach, która zostaje oddana na londyńską pensję panny Minchin. Sara, przez wszystkich nazywana księżniczką, jest piękna i bogata. Gdy umiera ojciec dziewczynki, jej życie ulega dramatycznej zmianie. Lecz nawet po tym co się stało zachowuje dzielną i pełną godności postawę. Czy nadal będzie potrafiła zachowywać się jak księżniczka i czy jej los może odmienić?
Książka jest bardzo ciekawa. Los bohaterki staje się nam bliski, wraz z nią przeżywamy jej dolę i niedolę. Sytuacje w jakich się znajduje wzruszają do łez. Nie jest to jednak książka smutna. Możemy się od bohaterki nauczyć w jaki sposób przezwyciężać kłopoty i iść przez życie z uśmiechem niosąc radość także innym. Książka ta uwrażliwia czytelnika na los ludzi biednych i skrzywdzonych.’’

Frances Hodgson Burnett – „Tajemniczy ogród”

,,Dziewięcioletnia Mary Lennox, główna bohaterka powieści, przyjeżdża z Indii, gdzie się urodziła, do Anglii. Jest sierotą, jej rodzice zmarli w Indiach z powodu zarazy. Dziewczynka jest rozpieszczona, skłonna do wybuchów gniewu, samolubna, cierpi z powodu braku rodziców. Jej domem staje się Misselthwaite Manor – posiadłość wuja Archibalda Cravena. Dom jest ogromny i posępny, otoczony ogrodem, którego częścią jest tytułowy „tajemniczy ogród”, gdzie nikt nie ma wstępu.
W domu wuja Mary poznaje sympatyczną służącą Martę Sowerby i jej brata Dicka. Udaje się jej znaleźć klucz do zamkniętej części ogrodu i dostać się tam. Odkrywa także innego mieszkańca posępnego domostwa: Colina Cravena (syna wuja Archibalda), który żyje w przekonaniu, że jest śmiertelnie chory. Jego matka zmarła podczas narodzin syna, a ojciec obarczył chłopca winą za śmierć swej żony. Dziecko od najwcześniejszych lat było chorowite, ojciec obawiał się, że i syn może umrzeć. Nie umiał okazać dziecku miłości i to zniechęciło do niego syna. Chłopiec najczęściej przebywa w łóżku i jest przekonany, że jest bardzo chory. Tyranizuje służbę, wszyscy są na jego rozkazy, łatwo wpada w histerię. Pod wpływem Mary, Dicka i wizyt w ogrodzie Colin się zmienia. Nabiera sił, rozkwita, staje się grzeczniejszy, uprzejmy, ćwiczy kondycję, by po powrocie ojca móc pokazać, że nie jest tylko chorym, smutnym dzieckiem, ale zdrowym, ładnym chłopcem. W końcu pan Craven powraca i bardzo się dziwi widząc syna biegnącemu ku niemu (Colin w domu jeździł na wózku). Ojciec nie może poznać własnego syna. Uświadamia sobie wielką miłość do Colina’’

Wybrałam 2 książki autorstwa Frances Hodgson Burnett , gdyż mam do nich ogromny sentyment. Sama jako mała dziewczynka zaczytywałam się w tych lekturach płacząc nad losem małej księżniczki i ciesząc się z poprawy losu bohaterów Tajemniczego ogrodu. Mam nadzieję, że osoby czytające ten artykuł podzielą się swoimi ulubionymi lekturami z dzieciństwa i napiszą o nich kilka słów.

Anita Zarówna

zarowna@op.pl