Mało kto już w tej chwili pamięta, ponieważ współcześni nie są już tak pragmatyczni jak dawniejsi ludzie, do czego służył piernik ? Tak, dokładnie! To pyszne ciastko, które zazwyczaj na wiosenne święta i te zimowe piekło się ku uciesze szczególnie dzieci.

 

W tej chwili pierniki to miękkie ciastka, często oblane lukrem z wierzchu a przekładna lub nadziewane są marmoladą, masą orzechową lub marcepanem. Ale czy zawsze tak było ?

Naczynia_w_muzeum_piernika - KopiaPrzyjrzyjmy się na początek nazwie, która już powinna rozwiać pewne wątpliwości. Piernik wywodzi się nazwą ze staropolskiego słowa „pierny” czyli pieprzny.

Za dawnych lat, gdy z zamorskich krain, przypływały statki wyładowane wonnymi przyprawami do takich miast jak Amsterdam, Monachium, Norymberga czy Gdańsk i Toruń, ludzie mieli jeden tylko problem przy sprzedaży cennych wonności. Przechowywanie.

Nikt nie wie kto wpadł na pomysł wypieczenie piernika i nikt nie potrafi powiedzieć kiedy to się stało. Można tylko stwierdzić, że w dawnych czasach przeprawy korzenne posiadały naprawdę wielką wartość. Były to między innymi cynamon, imbir, goździki, kardamon, gałka muszkatołowa, anyż, pieprz. Przyprawy te były narażone na wilgoć i często pleśniały dlatego też pewnego razu ktoś wypiekł z nich bardzo twarde ciastka, które były wzbogacone konserwującymi właściwościami miodu. Dzięki temu wydłużył się czas, w którym można było czekać na kupca.

Takich pierników z początku nie jedzono bezpośrednio a używano ich głównie jako przyprawy, w szczególności do mięs. Na ich bazie do dziś pozostała zapisana w księgach średniowiecznych receptura na uzyskanie sosu piernikowego do mięs.

.

Piernikowa kuracja

Pierniki miały także zastosowanie medyczne. Przepisywano je w średniowieczu na różnego rodzaju bolączki organizmu ludzkiego. I tak np.:

„Pochodzące z 1444 roku przekazy opisują, jak  zakonnice z klasztoru w miejscowości Vadstena wypiekały i jadły, na dobre trawienie, wzbogacone przyprawami pierniczki „

Toruń,_Dom_Kopernika_(wywieszka_Muzeum_Piernika),_ul._Kopernika_15_(OLA_Z.)„Szwedzko-norwesko-duńskiemu królowi Hansowi, który panował w latach 1497 – 1501 lekarz ordynował pierniczki. Powodem tego był dręczący króla wyjątkowo zły nastrój, a w tamtych czasach powszechnie uważano, że dzięki pierniczkom można odzyskać dobry humor”.

Pierniki z racji magicznej wartości używane także były do wróżenia, a tradycja ta ma kilkaset już lat. Wystarczyło położyć piernika na dłoni i palcem nacisnąć na jego środek. Jeżeli piernik złamał się na trzy części, można w myślach wypowiedzieć swoje życzenie a na pewno się ono spełni.

Jeżeli chodzi o ziemie polskie to piernik przyjął się dopiero w XVIII w. i tak samo jak i w innych krajach był symbolem dobrobytu i wysokiego stanu społecznego. Legenda głosi że w skład wiana panny młodej musiały wchodzić ciastka piernikowe. A pokruszone pierniki wchodzą w skład staropolskiego sosu szarego.

Jak widać historia czasami potrafi zaskakiwać :)

Mam nadzieję że wiedząc już jak wyglądały dzieje tego pysznego ciastka będziecie mogli np. stworzyć prawdziwego piernika, z pieprzem, takie jak dawniej na stołach dodawali do wszelkich potraw.

.

Szymon „Bronimir” Gilis

Komentarze